Stres oksydacyjny, dlaczego jest niebezpieczny dla zdrowia?

Stres oksydacyjny i jego największy wróg – antyoksydanty

Autor Magdalena Olszewska

Tlen jest potrzebny każdemu z nas by żyć, ale nie każdy wie, że ma również drugie oblicze. Często słyszysz o wolnych rodnikach, antyoksydantach, ale czy wiesz jaką właściwie pełnią rolę w naszym organizmie? Dlaczego stres oksydacyjny jest tak niebezpieczny dla naszego zdrowia? Dzisiaj opowiem o ogromnej roli antyoksydantów oraz o tym w jaki sposób uniknąć stresu oksydacyjnego, który prowadzi do przedwczesnego starzenia się organizmu i wielu bardzo poważnych chorób.

Stres oksydacyjny, dlaczego jest niebezpieczny dla zdrowia?

W dużym skrócie stres oksydacyjny występuje wtedy, kiedy organizm ma niewystarczającą przewagę przeciwutleniaczy nad utleniaczami. Procesy metaboliczne zachodzące w naszym organizmie powodują powstawanie wolnych rodników, czyli cząsteczek posiadających brakujący elektron. Chcąc przyłączyć ten elektron, wolne rodniki wchodzą w reakcję z czymkolwiek co napotkają na swojej drodze „kradnąc” napotkanym komórkom brakujący elektron.

Wolne rodniki najczęściej wiążą się z białkami i cząsteczkami DNA. Niestety taki związek nie prowadzi do niczego dobrego. Zbyt duża produkcja wolnych rodników powoduje, że organizm sam nie jest w stanie sobie z nimi poradzić w skutek czego dochodzi do powstania stresu oksydacyjnego (zwanego też stresem tlenowym). Co gorsze połączenie wolnego rodnika z inną komórką powoduje, że staje się ona również wolnym rodnikiem! Innymi słowy stres oksydacyjny w długiej perspektywie prowadzi do mutowania się komórek, gdyż nadmiar wolnych rodników uszkadza DNA, błony komórkowe oraz enzymy. Proces, który zachodzi pod wpływem utleniania możemy porównać do pozostawionego, nadgryzionego jabłka, które szybko zmienia barwę na brązową.

Stres oksydacyjny wpływa nie tylko na wygląd naszej skóry, ale też zdrowie. Wolne rodniki powodują osłabienie włókien kolagenu, budulca skóry co w efekcie prowadzi do szybszego powstawania zmarszczek, cellulitu i wolniejszego gojenia się ran. Utlenianie złego cholesterolu LDL przez wolne rodniki prowadzi do zmian miażdżycowych, a te z kolei do bardzo poważnych chorób jak choroba wieńcowa, nadciśnienie tętnicze, a nawet zawał. To tylko nieliczne następstwa spowodowane przez stres oksydacyjny.

Stres oksydacyjny może wywołać takie choroby jak:
– miażdżyca
– nowotwory
– przewlekłą obturacyjną chorobę płuc
– cukrzycę
– choroby serca
– stany zapalne
– choroby neurodegeneracyjne (Parkinson, Alzheimer)
– reumatoidalne zapalenie stawów

Co wywołuje stres oksydacyjny?

W zdrowym organizmie istnieje balans pomiędzy ilością antyoksydantów i wolnych rodników. Wszystko zaczyna się psuć, kiedy nasz organizm poddawany jest negatywnym zewnętrznym i wewnętrznym czynnikom. Styl życia jaki prowadzi się w krajach cywilizowanych, nadmiar przetworzonej żywności i marginalne ilości zdrowych nieprzetworzonych produktów, zanieczyszczenie środowiska i duża dawka stresu to mocne fundamenty do powstania stresu oksydacyjnego. Poniżej krótka lista, której powinieneś unikać:

– niezdrowa, przetworzona, bogata w utlenione tłuszcze dieta
– alkohol
– papierosy
– zbyt duża ilość cukrów (szczególnie przetworzonych)
– pestycydy i inne związki chemiczne zawarte w jedzeniu
– zanieczyszczone środowisko
– stres (szczególnie długotrwały, przewlekły)
– zbyt długie przebywanie na słońcu bez zabezpieczenia (promieniowanie UV)

Również bardzo intensywne ćwiczenia (wolne rodniki powstają z każdym oddechem) powodują zwiększoną ilości wolnych rodników.

Jakie są objawy stresu oksydacyjnego?

Na początku zaczyna się powoli i niewinnie. Czasami ból głowy, problemy z trawieniem, zaparcia, rumienie czy wysypki skórne, bóle mięśniowe i stawowe. Organizm wysyła sygnał, że coś jest nie tak. Nie ignoruj go, bo może to być początek stresu oksydacyjnego.

Kolejny etap to spadek składników odżywczych we krwi (witamin, mikroskładników). Uszkodzone przez wolne rodniki komórki nie są w stanie przyswajać potrzebnych ilości składników odżywczych z pożywienia co prowadzi do dalszego osłabienia organizmu.

Tworzenie się stanów zapalnych jest nieuniknionym następstwem stresu oksydacyjnego. Kiedy nasze komórki ulegają uszkodzeniu w skutek działania wolnych rodników, układ odpornościowy jest przeciążony co w ostateczności prowadzi do powstawania stanów zapalnych, które doprowadzają do chorób, bardzo groźnych chorób.